11, జూన్ 2011, శనివారం

నన్ను బాధ పెట్టిన రుడాలీ



"రుడాలి " రాజస్థానీ పల్లెల్లో ఒక బీద వ్యవస్థ. ధనికుల ఇళ్ళల్లో ఎవరైనా చనిపోతే డబ్బులు తీస్కోని శవం పక్క ధీర్గాలు తీసే ఒక వృత్తి. వ్యవసాయం లేక, చేతి వృత్తులకు తగినంత ఆదరణ లేక పొట్ట కూటికి ధనికుల ఇళ్ళల్లో ఏడిచే అపశకునపు వృత్తి. పితరుల ఆత్మ శాంతికి పెట్టే పిండపుకూడు తినే కాకి కన్నా కనా కష్ట మైయిన వృత్తి. కాకి ఆకలి తీర్చుకోవటానికే పిండం తింటుంది మనస్పూర్తిగా ఆర్తిగా.

కానీ రుడాలీల వృత్తి తమ జీవితంతో సంభంధం లేని పరాయి వ్యక్తుల మరణంతో ముడివడి ఉన్న విచిత్ర మైన వృత్తి. దుఖం లేకున్నా చనిపోయిన వ్యక్తి కోసం ఎంతో భాద నటిస్తూ శోకం ప్రదర్శించే కల.
వృత్తి ఎలా పుట్టిందో ..? నేననుకోవటం ధనిక వర్గాల కుటుంబాల్లో మగవాళ్ళు చనిపోతే వాళ్ళకోసం బిగ్గరగా రోదించే అవకాశం కుటుంబాల్లో లేక, పరదాల చాటున మూగ గా రోదిస్తూ ఉంటే, బయట శవం దగ్గర మగ వాళ్ళు కూడా ఘంభీరం గా కూర్చొని ఉంటే చావింటి దుఖమయ వాతావరణం కోసం ఇలాంటి వృత్తి పుట్టిందేమో.
పేదరికపు వేడికి తాళలేక రాజస్థానీ స్త్రీలు ఇలాంటి వృత్తికి ప్రేరేరింపబడి ఉంటారు.
బీడు బడిన భూములలో వ్యవసాయప్పనులు లేక,
గ్రాసం లేక పాడి ఎండిపోతే ప్రాచీన కాలం లో పుట్టిన కొత్త వృత్తి "రుడాలీలు"

1993లో విడుదలైన చిత్రం నేను ఇప్పటికీ చూడలేదు. నేను చదివిన దాని ప్రకారం
కధ విషయానికి వస్తే తండ్రి మరణానంతరం తల్లి ఒదిలేస్తే దిక్కులేని ఒక పేద స్త్రీ 'శనిచరి'
బాల్యమే కాక వివాహం కూడా కష్టాల్లో ఒదిలేసిన తాగుబోతు భర్తతో తనకి కలిగిన మతిస్థిమితం లేని కొడుకుతో పేదరికం లో మగ్గుతూ కూడా ఎప్పుడు దుఖాన్ని ప్రదర్శించని దీరువు.
కానీ పైన చెప్పబడినట్లు పేదరికపు కోరల్లో ఇరుక్కుని
తన కొడుకు ఆకలి కోసం రుడాలీ గా మారి కృత్రిమ రోదన అలవాటు చేసుకుంటుంది.
క్రమం లో ఒక ధనికుని తో ప్రేమ(?) లో పడుతుంది.
ఎన్ని భాధలున్న ఎన్ని కష్టా లొచ్చినా ..
తన ప్రేమని అడ్డం పెట్టుకొని ధన సహాయం అడగని
శనిచరి అలా బాధలు పడుతూనే ఉంటుంది.
కధ విషయం లొ నాకు మాత్రం క్లారిటీ లేదు.. కారణం చెప్పాగా నేనా సినిమా చూడలేదు, సిడి కోసం ఎంత ప్రయత్నించినా దొరకలేదు.
మీలో చాలా మంది చూసే ఉంటారు కాబట్టి నేను సినిమా రివ్యూ రాయను.

కానీ ఎందుకు సినిమా మీద టపా రాయాల్సి వచ్చింది ?
భూపేన్ హజారిక ... సంగీతం !! ముఖ్యం గా అయన స్వర పరచి స్వయంగా పాడిన "దిల్ హూం హూం కారే ఘబరాయే ..." అనే పాట నన్ను ఎంతగానో కట్టిపడేసింది.
భూపేన్ హజారిక స్వరం లొ ఉన్న ఆర్తి, ఘంభీరత, వ్యధ .. ఎన్ని సార్లు విన్నా నన్ను కూడా దుఖం లోకి తీస్కెలతాయి.
వెనక వచ్చే పహాడీ సంస్కృతి సంగీతం నన్ను ఎక్కడికో లాక్కెళ్తుంది.
ఇదే పాట లతా మంగేష్కర్ కోకిల స్వరం లొ కూడా ఉంది.
ఆమె
గొంతులో పాట బెల్లం యాలకులు కలిపినా పానకం లా ఉంటే
భూపేన్ సాబ్ గొంతులో వింటే అదే పానకం లొ కొంచం మిరియాలు కలిసిన ఘాటు కూడా తోస్తుంది.
నాలాంటి వాత మనస్కులకు మిరియపు ఘాటు మంచిదే !!
టపా చదువుతుంటే వెనక వస్తున్న పాట మీలో చాలా మంది కి నచ్చిందని నాకు తెలుసు.( మీ స్పీకర్లు ఆన్ చేస్కొండి)



పాట ని తెలుగు లొ స్వేచ్చానువాదం చేశా .. తప్పులున్నా పాట మాధుర్యం లొ తేలిపోతూ నన్ను క్షమించేయండి !!

గుండె ధీర్గ శ్వాస తీస్కున్టోన్ది, భయంతో ఎగిసిపడుతోంది...
మేఘాలు ఉరిమినప్పుడల్లా.. మనసు ఇంకా భయపడుతోంది..
నా కనుకొలుకుల్లోంచి అప్పుడప్పుడూ ఒక చినుకు వర్షిస్తోంది...
గుండె ధీర్గ శ్వాస తీస్కున్టోన్ది, భయంతో ఎగిసిపడుతోంది...
నీ ముల్లె విప్పి పరిచి చూస్తే అన్నీ ఎండుటాకులే ఉన్నాయి ..
(కానీ) నువ్వు స్పృశించినపుడు ఎండిన నా మేను చిగురులు తొడిగి పచ్చబడింది..
గుండె ధీర్గ శ్వాస తీస్కున్టోన్ది, భయంతో ఎగిసిపడుతోంది...
నువ్వు తాకిన నా మేనుని ముడుచుకు దాచుకుంటున్నాను ..
మనసునైతే నీ కళ్ళతో చూడగలిగావో, మనసుని ఇంకెవరికి చూపగలను..?
చల్లని చందమామా.. నీ వెచ్చని వెన్నెల నా తనువుని దహిస్తోంది ..
నువ్వెక్కడో అంతరిక్ష గవాక్షం లో ....రెక్కలు కత్తిరించుకున్న అశక్తత తో నేను ఇక్కడ..
గుండె ధీర్గ శ్వాస తీస్కున్టోన్ది, భయంతో ఎగిసిపడుతోంది...
మేఘాలు ఉరిమినప్పుడల్లా.. మనసు ఇంకా భయపడుతోంది..
నా కనుకొలుకుల్లోంచి అప్పుడప్పుడూ ఒక చినుకు వర్షిస్తోంది...
గుండె ధీర్గ శ్వాస తీస్కున్టోన్ది, భయంతో ఎగిసిపడుతోంది...!!

నా కామెంట్ :
చదవని పుస్తకం గురించి
వినని గీతం గురించి
చూడని సినిమా గురించి
మాట్లాడటం, రాయటం , పొగడటం , తెగడటం, ఏదైనా తప్పని నాకు తెలుసు !!
అందుకే ముందే చెప్పేస్తున్నా
ఈ టపా రుడాలి సినిమా గురించి కాదు
భూపేన్ దా గురించీ, అయన సృష్టి అయిన ఆ పాట గురించి
ఆ పాటని అంత మెచ్చేసుకునే ముందు అసలు రుడాలి వ్యవస్థ అంటే ఏంటో తెలుసుకునే ప్రయత్నం చేశా.. చేసి చాలా నొచ్చుకున్నా. ఆ బాధ ఎంత వరకూ వెళ్లిందంటే ఒక పూర్తి రాత్రి ఆ పాట విన్నాను అవే ఆలోచనలతో పడుకున్నాను. కల్లో కూడా బాధ ఎక్కువయింది "ముఖపరిచయం లేని రుడాలీలు నా చుట్టూ చేరి ఏడుస్తున్నారు... మాకింతకన్నా మెరుగైన జీవితం లేదా ? ప్రకృతే కాక సమాజం కూడా చిన్న చూపు చూస్తోంది అని వాపోయారు."
నేను రాసింది " ఒక కళ్ళు లేనివాడు నాలుగు ఏనుగుల్ని వర్ణించి నట్లు ఉందని నాకూ తెలుసు "
అందుకే మళ్లోక్కసారి క్షమించేసి టపా ని చదవండి !!
చదివి, సలహా సహాయం ఇచ్చిన మీ అందరికీ నా ధన్యవాదాలు !!


5, జూన్ 2011, ఆదివారం

పరైకడవు అంటే నాకిష్టం ...







సమయం అయిదు గంటల పదిహేను నిముషాలు పరైకడవు గ్రామం కేరళ రాష్ట్రము సముద్రపు ఒడ్డున ఉన్న చిన్న పల్లెటూరు.
సునామీ వల్ల దెబ్బతిన్న తీర ప్రాంతపు కుగ్రామం. సునామీ తర్వాత తీస్కున్న జాగ్రత తో తీరం వెంబడే వేయబడిన కొండ రాళ్ళ వల్ల సముద్రుడి తాకిడి కొంత అడ్డుకోబడింది. కొన్ని రోజులు ఆ గ్రామం లో గడపటానికి వెళ్ళిన మేము ఆ సాయంత్రం సముద్రపు ఒడ్డున వచ్చాం .
తీరం వెంబడే నడిచి నడిచి ఒక రాయి మీద కూర్చున్నాము , మాలా చాలా మంది అలా కూర్చున్నారు.
చుట్టూ పరికించి చూసా, కొంత మంది గుంపులుగా ఉంటె, కొంతమంది ఒంటరిగా ఉన్నారు.

అలలు బలం గా కొండ రాళ్ళకు కొట్టుకొని , వేయి తునకలై చింది పడుతున్న సముద్రపు నీరు పెదాల కు తగిలి ఉప్పగా అని పిస్తోంది.

ఎన్నో లక్షల కెరటాల తగిలి తగిలి ఆ రాళ్ళు శుభ్ర పడి ,నున్న పడి కూర్చున్న వాళ్లకి సౌఖ్యనిస్తున్నాయి.
చుట్టూ ఉన్న మనుషులు నిశ్శబ్దం గా అలా సముద్రం కేసి ఆకాశం కేసి చూస్తూ ఉన్నారు.
సముద్రం కేసి తదేకం గా చూస్తూ మౌనం గా ఉంటే, అలా ఒంటరిగా ఆకాశం సముద్రం కలిసే చోటుని చూస్తూ ఉంటే ఎలా తోస్తుందా అనుకున్నా.
అయినా నాకూ కొన్ని సార్లు ఒంటరిగా ఉండటం ఇష్టం. రోజులో ఒక గంట అయినా అలా గడుపుతా మౌనం గా, ఒంటరిగా.
నాలాగే వాళ్ళూ అనుకున్నా.నారింజ రంగు ఆకాశం, ఉండుంది పెద్దదవుతున్న సూర్య బింబం,
అలల హోరు, ఏదో ట్రాన్స్ లోకి తీస్కెలుతున్నాయి.

కాసేపయ్యాక మా వాళ్ళు లేచి వెళ్దామని అంటే, నేను కాసేపు ఒంటరిగా కూర్చొని వస్తా నని చెప్పి ఉండి పోయా.
వాళ్ళు వెళ్ళాక ఇంకో రెండు రాళ్ళు ముందుకి జరిగి సముద్రం లోకి చూస్తే
అస్తమిస్తున్న సూర్య కిరణాలు పడి నారింజ రంగు లో మెరుస్తున్న సముద్రం,
సాయంత్రమయ్యే కొద్ది ఎగిసి పడే అలలు. ఉద్రుతమవుతున్న సముద్రం నన్ను కట్టి పడేశాయి.

వెనక్కి
తిరిగి చూస్తే ... ఎటువంటి హడావిడి లేని సామాన్య గ్రామం పరైకడవు,
సముద్రపు ఒడ్డున ఉన్న చిన్న గుడిలో పెట్టిన మైకు లోంచి విని పించే మలయాళ దేవగానం గాల్లో తేలి తేలి వినపడుతోంది.
జేసుదాసు మధుర గాత్రం, ఇంకెవరో గాయకుల కమ్మని అలాపనలూ,
ఉండుండి వినిపించే జేగంట ఎలాంటి నాస్తికుడి నైనా చెవి అప్పగించి వినేలా చేస్తున్నాయి.
వేట కెళ్ళని జాలర్లు వలలు రెండు కొబ్బరి చెట్ల మధ్య కట్టి ముళ్ళు వేసుకుంటూ ఉన్నారు.
ఉన్న రెండు కిరణా దుకాణాల యజమానులూ అప్పుడప్పుడోచ్చే బేరాలు చూస్కుంటూ మధ్య లో ఊసులాడుకుంటున్నారు.
ఆడవాళ్ళు గుడిసెల బయట ఎండ బెట్టిన చేపలు గోతాల కెత్తి చూరు కిందకి తెచ్చుకుంటున్నారు.
పిల్లలు కొబ్బరి మట్ట బాట్ గా చేసి చిన్న కొబ్బరి కాయ నే బాల్ గా చేసి లిమిటెడ్ ఓవర్ల మాచ్ అడుతున్నారు.
ఏ అవకాశం దొరుకుతుందా స్కాం చేసి డబ్బులు నొక్కేద్దామా అని ఎదురు చూసే నాయకుల్లా సముద్రం మీద గద్దలు ఎగురు తున్నాయి ఆశగా తొంగి చూస్తూ.

భారత దేశపు ఎన్నో పర్యాటక కేంద్రాలయిన, చాలా సముద్రా తీరా ప్రాంతాల లాగా ఇక్కడ వ్యాపార ధోరణి, హడావిడి ఉండదు.

ప్రశాంతం గా జీవితం లో అన్నీ చవి చూసి రాటు దేలి నిలబడ్డ మనిషిలా స్థిత ప్రజ్ఞత తో ఉంది.
అసలిది పర్యాటక కేంద్రం కాదు, అయినా దేశ విదేశ పర్యాటకులతో ఆహ్లాదం గా ఉంది ఆ ప్రాంతం,
కానీ అట్టహాసం లేదు. అసలు ఎందుకింత మంది జనం ఇక్కడికి వస్తున్నారు ..?

సునామీ తాకిడి కి ఒకప్పుడు చిగురుటాకులా ఒణికిన తీర గ్రామం మళ్ళీ
హగ్గింగ్ మామ్ గా ప్రపంచ ప్రఖ్యాతి గాంచిన మాతా అమృతానందమయి ఆశ్రమ సౌజన్యం తో, సేవతో మళ్ళీ గుక్క తిప్పుకొని ఒక చక్కని గ్రామం గా రూపు దిద్దుకుంది. అలాంటి గ్రామాలు కేరళ తమిళనాడు లోనే కాక ప్రపంచ వ్యాప్తం గా ఎన్నో ఉన్నాయి. అలాంటి సేవ భావం తో అలరాడుతున్న ఆశ్రమం లో గడపటం నిజం గా ఒక అద్భుత అనుభూతి. అక్కడ రాజకీయాల ఊసే రాదు, టీవీ సీరియళ్ళ గోలే లేదు, సంపాదన, సౌఖ్యం, ఆరాట పోరాటాలు అసలే లేవు. చాలా నిరాడంబర మైన జీవనం, మౌనం, ధ్యానం, ఒళ్ళువొంఛి చేసే సేవ తప్ప వేరే విషయాలు ఏవీ లేవు.

ఒక చక్కని ఆధ్యాత్మిక సేవ కేంద్రం, విద్య, ఆరోగ్య, సమాజ సేవ కేంద్రం. ఏ ఊటీ, కొడై, మున్నార్ హిల్స్ ఇవ్వని సామాన్య సౌఖ్యం ప్రశాంతత అక్కడ దొరుకుతాయి.

నిజానికి అలాంటి గ్రామాల్లోనే స్వచ్చమైన వాతావరణం ఉంటుంది. అంతే కాదు స్వచ్చమైన మనుషులు మనస్తత్వాలు, దొరికే అరుదైన ప్రదేశాలలో ఒకటి.
ఒక పక్క కేరళ బ్యాక్ వాటర్స్ , ఇంకో పక్క మహా సముద్రం మధ్య ఉన్న మంచి ముత్యం లాంటి మాతా అమృతానంద మయి ఆశ్రమం.

ఏసి రూములు, కాశ్మీరీ పలావులు, బట్టర్ నాన్లు, దొరకవు కానీ, సాంప్రదాయ కేరళ భోజనం, శుభ్రమైన వసతి ఉంటాయి. ఎంతటి కోటీశ్వరులైన అక్కడ నిరాడంబరం గా గడుపుతారు. మద్యం, ధూమపానం, మాంసాహారం పూర్తిగా నిషేధం. ఎన్ని రోజులైనా అక్కడ ఉండటానికి అనుమతి ఉంది. ఆ వాతావరణం నాకు ఎంతగా నచ్చిందంటే

రెండు నెలల కోసారి ఏదో ఒక వంక తో అక్కడికి వెళ్ళటం అలవాటు చేస్కున్నా. మీరూ ప్రయత్నించండి.
కేరళ నిజం గా దేవుడి సొంత దేశమే !!